Prof.dr.ir. Pascal Jonkheijm

Winnaar Gouden Medaille 2018

Prof.dr.ir. Pascal Jonkheijm

In mijn rol als president van de Koninklijke Nederlandse Chemische Vereniging is het een genoegen en eer om de winnaar van de KNCV-Gouden Medaille 2018 te presenteren. Deze prestigieuze prijs wordt jaarlijks toegekend aan onderzoekers die zich hebben onderscheiden in een van de chemische wetenschappen. De winnaar van de KNCV-Gouden Medaille is beperkt tot onderzoekers die nog geen 40 jaar oud zijn en die naar verwachting wereldwijde leiders zullen worden in hun wetenschappelijke specialisatie.

Dit jaar hebben we niet minder dan 15 nominaties ontvangen voor de KNCV-Gouden Medaille. Na zorgvuldige beraadslaging kwam de commissie unaniem tot de conclusie dat de KNCV-Gouden Medaille 2018 naar Dr. Pascal Jonkheijm moet gaan. De commissie was zeer onder de indruk van de spannende wetenschappelijke resultaten die u op elk stadium van uw carrière hebt behaald, en de vooruitgang die u heeft geboekt sinds u benoemd werd tot assistent-professor aan het MESA+ Instituut voor Nanotechnologie aan de Universiteit Twente.

Onderzoeker in de TNW-vakgroep Molecular Nanofabrication, Pascal Jonkheijm krijgt Vidi-beurs van 8 ton voor zijn onderzoek naar 'fingerprints'.

Ik zal enkele opmerkingen uit het commissievergaderingrapport benadrukken om duidelijk te maken waarom ze u hebben gekozen als winnaar van de Gouden Medaille van dit jaar.

Pascal, u bent een uitstekende chemicus die moeiteloos fundamenteel en toegepast onderzoek combineert aan de grens van scheikunde en biologie. Uw specialisme ligt bij de ontwikkeling van nieuwe supramoleculaire technieken om cellulaire processen aan interfaces te reguleren en bestuderen en deze inzichten te gebruiken om nieuwe materialen en diagnostische hulpmiddelen te ontwikkelen. Dit is een buitengewoon fascinerend, maar ook vrij complex specialisme, waarin het moeilijk is om tastbare en bruikbare methoden voor biologie te ontwerpen en te ontwikkelen. En juist op dit gebied heeft u grote stappen gemaakt.

U deed uw eerste wetenschappelijke bijdragen als masterstudent in de groep van prof. Bert Meijer aan de Technische Universiteit Eindhoven, die later ook uw promotoren werd. In 2005 behaalde u uw doctoraat, gebaseerd op uitstekend wetenschappelijk werk op het gebied van de zelfassemblage van geconjugeerde materialen. Dit werd niet alleen onderstreept door een groot aantal publicaties (inclusief Science en JACS), maar ook door de onderscheiding cum laude.

U trad vervolgens toe tot de groep van prof. Herbert Waldmann aan het Max-Planck-Instituut voor Moleculaire Fysiologie in Dortmund als postdoc om over te stappen naar het gebied van de chemische biologie. Daar richtte u onafhankelijk een onderzoekslijn op gericht op eiwit-immobilisatie, waarin u zowel de bio-orthogonale chemie als de bionanotechnologische toepassingen ontwikkelde.

Daarna verhuisde u in 2008 naar de Universiteit Twente; eerst als assistent-professor, maar momenteel als adjunct-professor aan het MESA+ Instituut voor Nanotechnologie, waar u uw eigen onderzoeksgroep leidt. Het onderzoek dat u heeft opgezet, is zeer succesvol en een uitstekend voorbeeld van de kracht en diversiteit van de chemie. Het is een prachtige integratie van conceptueel supramoleculair denken en chemische biologie.

U heeft diverse prestigieuze subsidies ontvangen, waaronder een Humboldt-fellowship, een VENI- en VIDI-subsidie, een ERC Starting Grant en niet minder dan drie ERC Proof of Concept subsidies. Het aantal van 140 wetenschappelijke artikelen en >8000 citaties is indrukwekkend, wat hem een h-index van 41 oplevert, wat echt uitzonderlijk is voor een relatief jonge chemicus.

Pascal wordt beschouwd als een internationale koploper op het gebied van de interfaces tussen supramoleculaire, zelfassemblerende en biologische systemen. Uw werk vormt de basis voor veel (internationale) samenwerkingen en nieuwe onderzoeksrichtingen tussen collega-chemici, materiaalkundigen en celbiologische groepen. Naast uw academische onderzoeksactiviteiten richtte u in 2016 het start-up bedrijf Lipocoat op, dat zich bezighoudt met de marketing van bio-geïnspireerde coatings voor toepassingen in de gezondheidszorg.

Gezien deze prestaties is Pascal Jonkheijm een uitstekende winnaar van de KNCV Gouden Medaille 2018. Naast een enthousiaste docent en een aangename persoonlijkheid, is Pascal een leidende figuur voor de chemie met een veelbelovende toekomst. Hij is een jonge, zeer succesvolle chemicus die onafhankelijk een nieuw gebied van de moleculaire wetenschappen in Nederland ontwikkelt, die zeker een prominente senior rol in de chemie zal spelen.

Floris Rutjes
Voorzitter KNCV