Prof.dr.ir. Bert Weckhuysen

Prof. Dr. Ir. Bert Weckhuysen is een excellente jonge wetenschapper, geboren en opgeleid in België, die reeds op 37 jarige leeftijd een bijzonder imposante staat van dienst heeft. In het afgelopen decennium heeft Bert Weckhuysen zich ontwikkeld tot één van de leiders (nationaal en internationaal) op het gebied van de katalyse, een internationaal zeer competitief en economisch belangrijk vakgebied. Hij heeft als geen ander bijgedragen aan de ontwikkeling van grensverleggend onderzoek aan katalytische processen door de ontwikkeling en toepassing van geavanceerde (in-situ) spectroscopische technieken en met zijn onderzoek in belangrijke mate bijgedragen aan nieuwe inzichten in het mechanisme van diverse katalytische processen. Daarnaast heeft hij zich ontwikkeld tot een inspirerende onderzoeksleider van een zeer succesvolle en snel groeiende groep en vervult hij nationaal en internationaal een leidende posities in diverse gremia.

Het werk van Bert Weckhuysen kenmerkt zich door een combinatie van indrukwekkend synthetisch werk (nieuwe katalysatoren) en het bestuderen van katalytische processen door de ontwikkeling en het gebruik van geavanceerde spectroscopische technieken. Zijn onderzoek speelt zich af op het grensgebied van de chemie en de fysica. Bert Weckhuysen is een uitstekende spectroscopist en heeft een zeer gedegen en fundamentele kennis van de theorie van de spectroscopie. Zijn spectroscopische achtergrond gebruikt hij voor het ontwikkelen van nieuwe spectroscopische technieken waarmee hij in staat is in situ katalytische processen te volgen onder omstandigheden zoals die in een chemische reactor heersen. Een fraaie illustratie van zijn baanbrekende werk door in situ spectroscopie (UV-VIS, Raman en Rontgen!) is de opheldering van het werkingsmechanisme van diverse katalytische omzettingen op chroomoxide en vanadiumoxide. Daarnaast doet Bert Weckhuysen spectroscopisch onderzoek aan katalytische processen in diverse (industrieel toegepaste) zeolieten, zoals Z SM en M CM, en is hij als geen ander in staat om nieuwe inzichten te verkrijgen in het werkingsmechanisme en de actieve sites in deze katalysatoren.

Recentelijk heeft hij een nieuwe onderzoekslijn gestart waarbij enzymen uit de natuur dienen als inspiratie voor het ontwerpen van nieuwe synthetische katalysatoren. Bij al zijn onderzoek is de koppeling van synthetisch anorganische chemie en fysische chemie, voor het karakteriseren en interpreteren van metingen, de basis voor het succes. Het onderzoek van Bert Weckhuysen kenmerkt zich door zijn vermogen de fundamentele kennis te vertalen naar nieuwe technieken en naar relevante kennis voor het begrijpen en verbeteren van katalysatoren die relevant zijn voor industriële toepassingen. Het wetenschappelijke oeuvre van Bert Weckhuysen is niet alleen van hoge kwaliteit, het is tevens zeer omvangrijk. Meer dan 140 publicaties staan inmiddels op zijn naam en zijn in de afgelopen jaren opgebouwde groep is bijzonder productief. In zijn indrukwekkende publicatielijst zijn zowel hoogaangeschreven specialistische tijdschriften (zoals J. Catal., Catal. Let t., J. Phys. Chem.) als meer algemene zeer prestigieuze tijdschriften (zoals Nature, Angewandte Chemie Int. Ed., Journal of the American Chemical Society) in ruime mate vertegenwoordigd. De citatiescore van zijn werk is bijzonder goed en laat zien dat de invloed van zijn werk op het vakgebied groot is. Nationale en internationale erkenning voor de excellente kwaliteiten en het belang van het onderzoek van Bert Weckhuysen moge ook blijken uit de vele voordrachten die hij op uitnodiging over de wereld verzorgt. De onderzoeksgroep die Bert Weckhuysen leidt heeft hij in de afgelopen zes jaar zeer zelfstandig opgebouwd. Als jonge hoogleraar begon hij zes jaar geleden in Utrecht. Met succes heeft hij veel externe steun (van NWO en industrie) voor zijn werk verworven (o.a. een zeer prestigieuze VICI subsidie en recentelijk een TOP-subsidie) waardoor zijn groep in korte tijd is gegroeid tot een omvang van 20 medewerkers.

Naast zijn wetenschappelijke successen heeft Bert Weckhuysen zich in d-e afgelopen jaren ontwikkeld tot een beleidsbepalende wetenschapper binnen en buiten de katalyse. Hij is Wetenschappelijk Directeur van de Nationale Onderzoeksschool Katalyse (NIOK) waarbinnen het toponderzoek op het gebied van de katalyse in Nederland verenigd is. Daarnaast is hij voorzitter van de sectie Katalyse van de KNCV en zit hij in organisatiecomités van diverse internationale congressen en editorial boards van tijdschriften op het gebied van de katalyse. Zijn wetenschappelijke interesse en invloed strekken verder dan de katalyse. Recentelijk is Bert Weckhuysen verkozen tot lid van de Jonge Academie van de KNAW. Dit selecte gezelschap van jonge wetenschappers wordt gezien als de nieuwe generatie van beleidsbepalende wetenschappers in Nederland.

De jury van de Gouden Medaille 2006 was onder de indruk van de kwaliteit en de kwantiteit van de publicaties, maar ook van de waardering via citaties die Bert Weckhuysen met zijn publicaties heeft gekregen. Zijn enthousiasme voor de chemie gecombineerd met zijn communicatieve vaardigheden, maken hem een waardig ambassadeur voor de chemie.

De jury meent met toekenning van deze prijs aan Bert Weckhuysen een jonge succesvolle wetenschapper te eren die in de toekomst zeker zal behoren tot de nieuwe generatie van beleidsbepalende wetenschappers in Nederland.

28 september 2006

Namens de Gouden Medaille Jury 2006
Dr. Ellen M.M. de Brabander- van den Berg, DSM
De jury bestond verder uit:
Prof.dr. Arno Kentgens, RU Nijmegen
Prof.dr.ir. Rene A.J. Janssen, TU Eindhoven
Prof.dr. Marc Timmers, UU
Prof.dr.ir. Kees van der Wiele, Albemarle